Znajdujesz się w: Strona główna > Wydarzenia > SocjoPercepcja vol. 34. | Fantastyka w Polsce: pierwsze ćwierć wieku. O społecznym podłożu gustu literackiego
Oddział Wrocławski Polskiego Towarzystwa Socjologicznego oraz Instytut Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego we współpracy z Wrocławskim Instytutem Kultury serdecznie zapraszają do udziału w SocjoPercepcji vol. 34.
Fantastyka w Polsce: pierwsze ćwierć wieku. O społecznym podłożu gustu literackiego
Spotkanie odbędzie się 28 czerwca (środa) o godz. 18:00 w Recepcji na ul. Ruskiej 46 we Wrocławiu.
Goście:
Dr Michał Cebula – socjolog, Instytut Socjologii UWr, kierował projektem „Struktura społeczna, sieci społeczne a gust i praktyki konsumpcyjne”. Specjalizuje się w problematyce kulturowych i symbolicznych aspektów struktury klasowej, kapitału społecznego i powiązań sieciowych.
Dr Maria Głowacka-Woźniak – literaturoznawczyni, naukowa freelancerka ukazująca seksizm w polskiej fantastyce, autorka książki „Kobieca proza science fiction w Polsce – teoria trzech kręgów”, laureatka Nagrody Oddziału PAN w Gdańsku za najlepszą pracę twórczą 2018.
Dr Stanisław Krawczyk – socjolog, Instytut Socjologii UWr, doktorat obronił na Uniwersytecie Warszawskim; były członek zespołu Scholarly Communication Research Group na UAM w Poznaniu. Interesuje się badaniami nauki i szkolnictwa wyższego, literatury fantastycznej i gier wideo.
Prowadzenie:
Dr Aleksandra Drabina-Różewicz – socjolożka, Instytut Socjologii UWr, członkini krajowych i międzynarodowych zespołów badawczych przy projektach w tematyce prekaryjności, rynku pracy, struktury społecznej i gustu. Interesuje się socjologią płci, popkultury i mediów, pracuje w metodologii jakościowej.
Otaczająca nas dziś zewsząd kultura popularna nie tylko dostarcza przyjemności i rozrywki, ale także jest nośnikiem symboli, wartości, wzorców postępowania czy rytuałów, nieodłącznych w procesie kształtowania tożsamości i odnajdywania miejsca w świecie. Jak twierdzą socjologowie, również nasz gust i wybory kulturowe stanowią swoisty język, w jakim komunikujemy się ze społeczeństwem i zaznaczamy w nim swoją obecność, a także przestrzeń, z jakiej czerpiemy m.in. wzorce relacji i więzi czy też skrypty światopoglądowe. Sfera upodobań, gustów, twórczości i wyborów, co czytać, oglądać i w co grać, to prawdziwe bogactwo znaczeń i kodów kulturowych, które badaczki i badacze wciąż chętnie eksplorują i rekonstruują.
Niełatwo wyobrazić sobie współczesną kulturę popularną bez fantastyki. Wokół tej ostatniej ukształtowały się liczne zbiorowości fanowskie, a nawet całe światy społeczne, z własnymi klubami, imprezami, pismami, wydawnictwami, nagrodami. Właśnie w takich środowiskach początkowo zdobywali popularność pisarze tacy jak George R.R. Martin, najbardziej znany dziś jako autor cyklu fantasy, który dał początek serialowi HBO Gra o tron. W Polsce taki społeczny świat ukształtował się w drugiej połowie lat 70. i również wpłynął na kształt kultury popularnej. To w czasopiśmie „Fantastyka” rozpoczęła się niezwykła kariera literacka Andrzeja Sapkowskiego – twórcy postaci wiedźmina Geralta, który po latach stał się również centralnym bohaterem trzech głośnych gier studia CD Projekt RED. Ze środowiska fantastycznego wyrosły też takie postacie, jak Rafał A. Ziemkiewicz czy Szczepan Twardoch. Wgląd w historię krajowej fantastyki może więc powiedzieć nam coś także o dzisiejszej kulturze oraz społeczno-kulturowych odcieniach tożsamości i bycia w świecie.
O przemianach polskiego świata fantastyki pod koniec XX wieku opowiada książka Stanisława Krawczyka „Gust i prestiż”, która dała inspirację do tego spotkania. Podczas czerwcowej SocjoPercepcji zastanowimy się nad tym, czemu twórcy i czytelnicy fantastyki wybierali właśnie tę odmianę literatury; o czym pisali, a o czym nie (i dlaczego); oraz co sprawiło, że rodzimy świat fantastyki przez długi czas był głównie światem męskim. Spróbujemy pokazać go również z kobiecej perspektywy oraz spojrzeć na niego socjologicznym okiem przez pryzmat kategorii płci i klasy społecznej. Postaramy się odpowiedzieć na pytanie o relacje twórczych i czytelniczych wyborów oraz praktyk kulturowych ze strukturą społeczną, stylem życia i gustem. Czy są uwikłane w hierarchie społeczne? Na ile ujawnia się w nich dynamika umasowienia kultury, a na ile – jej różnicowanie? Porozmawiamy również o konsekwencjach tych procesów dla dzisiejszej polskiej prozy fantastycznej zarówno w wąskim, jak i szerokim kontekście przemian społeczno-kulturowych.
